Alan adı (domain) ve web sunucusu ( host ) tanımları birbirinden tamamen farklı şeylerdir. Web sayfaları, sunucu merkezlerindeki bilgisayarlar üzerinde bulunurlar ve bu bilgisayarların da, internete bağlı tüm diğer bilgisayarlar gibi, bir IP adresleri vardır. Tahmin edersiniz ki bir web sitesine ulaşabilmek için üzerinde bulunduğu bilgisayarın IP numarasının ( örneğin; 156.202.562.13 ) akılda tutulması, özellikle de günümüzde milyarlarca web sayfası söz konusuyken, oldukça zordur :) İşte bu ihtiyaçtan alan adları ortaya çıkıyor. Web sayfaları tanımlayıcı ve akılda kalıcı ifadeler ile adlandırılarak erişimleri kolaylaştırılıyor. Siz tarayıcınızın adres satırına bir web adresi girdiğinizde tarayıcınız o adresi kısaca DNS ( Domain Name Server; alan adı sunucusu ) denilen ve yazdığınız web adresini barındıran bilgisayarın IP adresini bularak sizin bilgisayarınıza ileten bir merkeze gönderiyor ve oradan aldığı IP ile de web sayfasına bağlanıyor.
Bu durumu telefon numaraları ve telefon defteri benzetmesi ile açıklayabiliriz. Günümüzde herkes cep telefonu kullanıyor ve bir (hatta bazı durumlarda birden çok) telefon numarası var. Fakat biz ancak çok azının numarasını hafızamızda tutabiliyoruz. Herkesin numarasını teker teker hatırlamak yerine ise telefon rehberimize adları ile kaydediyoruz. Bu sayede istediğimiz kişiyi numarası yerine adı ile arayabiliyoruz. IP adreslerini telefon numaraları gibi düşünecek olursanız bizim adres defterimize yazdığımız isimler alan adı, ve telefon defterimiz de DNS yerine geçiyor :)
Her kesin cep telefonu kendisine özel bir cihaz ve dolayısı ile herkes adres defterindeki kişileri kendi tercihleri doğrultusunda adlandırabiliyor. Dolayısı ile ortak bir arkadaşınıza siz farklı, diğer bir arkadaşınız farklı bir ad verebiliyor. Söz konusu olan web üzerindeki alan adları olduğunda herkes için geçerli ve özgün isimlerin verilmesi gerekiyor. Bu yüzden de alan adlarının denetimi için uluslar arası bir kurum oluşturulmuş; ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers).
Günümüzde internetde hangi alan adı uzantılarının kullanılacağına (.com, .net, vs) ve kimlerin alan adı kaydedebileceğine ICANN karar veriyor. Dolayısı ile bir alan adı alırken, adı sizin için kaydeden firmanın ( registrar ) ICANN’dan yetki almış olması gerekiyor. Fakat ICANN’dan yetki almış olan firmalar bu yetkilerini diğer firmalara (reseller) belirli koşullarla devredebildikleri için piyasada ICANN yetkisine sahip olmadan alan adı kaydeden firmalar da görmek mümkün.
Alan adınızı kaydettirdikten sonra DNS bilgisini, sunucunuzun size temin ettiği DNS’ler ile değiştirmeniz gerekiyor. Örneğin bizim aldığımız bir alan adını, kendi sunucum olan Marjin.Net da kullanabilmem için DNS bilgilerini ns3.marjin.com, ns4.marjin.com, ve olarak değiştirmem gerekiyor. Her sunucu firmasının kendisine özgü DNS’leri vardır ve eğer alan adınızı sunucunuz aracılığı ile aldıysanız sunucunuz bu ayarları sizin için yapacaktır. Alan adınızı kaydederken farklı bir firmadan destek aldıysanız bu kez bu firmanın size sağlayacağı kullanıcı paneli aracılığı ile bu ayarları kendiniz yapmalısınız.
Buradan alan adı kaydetme işlemini sunucunuz aracılığı ile yapmanız sanki iyi bir şeymiş gibi algılansa da, aslında değil :) Profesyonel internet sitesi yöneticilerinin tercihi sahip oldukları alan adlarını kendi sunucularından ayrı tutmak ve sadece DNS’ler ile sunucularına yönlendirmek şeklindedir. Bunun nedeni ise dürüst çalışmayan bazı sunucu firmalarının yaşanan problemler sonrasında alan adı transferlerini veya DNS değişikliklerini engellemeye çalışmaları ve sadece internet üzerinden iş yapan tüm şirketler gibi bu firmaların da birden bire (alan adlarınız ile birlikte) ortadan kaybolma riski barındırmalarıdır. Sunucu ile yaşanabilecek olası bir problem sonrasında siteniz ile ilgili en önemli şeyin, alan adınızın, bir kayıt firmasında güvende olduğundan emin olduğunuzda, sitenizi yeni bir sunucuya taşımanızın sadece DNS kayıtlarının değiştirilmesi kadar ( en fazla 48 saat ) süreceğini düşünecek olursanız bunun nedeni daha iyi anlaşılacaktır.